De in de omgeving van Tilburg gelegen Abdij Koningshoeven is niet alleen een plaats van ontmoeting met God en met jezelf, het is ook een plek waar ambachtelijk wordt gewerkt, met o.a. een brouwerij, een kaasmakerij, een chocolaterie en een bakkerij. Bij dit productieproces draait veel om ecologie en duurzaamheid: de abdij wil op dit gebied baanbrekend zijn. Ook om die reden werd hier drie jaar geleden de eerste Nederlandse biologische afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI) in gebruik genomen, die op basis van tropische planten en micro-organismen afvalwater zuivert en elke druppel hergebruikt.

Om deze installatie te laten voldoen aan alle regelgeving op het gebied van legionella en waterkwaliteit, vroeg de Abdij aan Blygold LAB een risicoanalyse en een beheersplan hiervoor te maken. Theo Last, Legionella Preventie Adviseur, ging langs in Tilburg.

Wat zijn de risico’s op legionella bij een AWZI?
“In het recente verleden zijn er enkele besmettingsgevallen geweest, die konden worden herleid naar een (industriële) AWZI. Dat de kans op ziekte door legionella in de omgeving van een AWZI groter is dan daarbuiten, lijkt wel zeker. Toch ontbreekt het op dit specifieke gebied nog aan wettelijke eisen; de overheid werkt inmiddels aan een handreiking voor ‘Legionellabeheersing in AWZI’s’. De Abdij heeft niet willen wachten en ons deze zomer benaderd om de risico’s te inventariseren en eventuele, additionele maatregelen te treffen.”

Wat hebben jullie gedaan?
“We hebben alle componenten van de AWZI afzonderlijk geïnventariseerd en beoordeeld. Daar werden geen knelpunten vastgesteld; ook troffen we in onze bemonstering geen overschrijdingen van de norm aan. Onze aanbevelingen waren gering en sloegen terug op details.”

Is het niet vreemd dat de overheid op dit gebied geen specifieke eisen stelt aan AWZI?
“Ja, maar ze is er dus mee bezig. De overheid onderkent dat AWZI’s door het hergebruik van afvalwater zeker voor mensen die in de omgeving van de installatie werken of wonen, een verhoogd risico opleveren. Denk daarbij aan personeel, maar ook aan omwonenden.”

Nederland telt een kleine 400 industriële afvalwaterzuiveringsinstallaties; een groot aantal werkt vooralsnog zonder legionella risicoanalyse en beheersplan. Nemen ze daarmee geen onverantwoorde risico’s?
“Ik denk dat de eerste stap bewustwording is; eigenaren en werkgevers moeten zich realiseren dat juist op deze plek de aanwezigheid van hoge aantallen legionellabacteriën tot gezondheidsrisico’s kunnen leiden. Hierbij moeten we ons wel realiseren dat elke AWZI uniek is en dus maatwerk verdient. Zo ook de Abdij, die met hun biologische installatie een perfecte kringloop heeft gecreëerd, waarbij het gezuiverde water direct wordt hergebruikt, bijvoorbeeld als spoelwater voor de flessen in de brouwerij.”