Het Plein in Zutphen is een monumentaal pand dat deze maanden een ware metamorfose ondergaat. Zowel bouwkundig als installatietechnisch kiest de gemeente Zutphen daarbij voor renovatie en niet voor nieuwbouw. Een duurzame keuze die tot een lager energieverbruik leidt en tot meer comfort voor haar gebruikers. Een inspirerend voorbeeld voor andere gemeenten

Het Plein is een voormalig kantoor van de belastingdienst, gebouwd eind jaren 60. In de jaren tachtig, toen de gemeente met de Sociale Dienst het pand betrok, werd het uitgebreid met een bijgebouw. Aan de vooravond van een nieuwe herindeling – justitie betrekt na de zomer de bovenste twee verdiepingen, terwijl Werk en Inkomen zich terugtrekt op de begane grond – koos de gemeente Zutphen voor een ingrijpende renovatie. Drie redenen lagen daar volgens Dirk Punt, gemeentelijk vastgoedbeheerder, aan ten grondslag. “Wij nemen duurzaamheid en energie besparen serieus en hechten veel waarde aan het hergebruik van materialen. Daarbij is renovatie in feite een duurzame vorm van nieuwbouw, die bovendien nog eens veel goedkoper is.”
Hoewel exacte cijfers ontbreken, weet Punt zeker dat de kosten van deze renovatie niet in verhouding staan tot de uitgave die de gemeente had moeten doen voor nieuwbouw. “We investeren nu circa 3 miljoen euro in renovatie; voor een vergelijkbare nieuwbouw hadden we het drievoudige moeten neerleggen.”

Energielabel A
Naast duurzaamheid en financieel voordeel was er nog een derde reden. Punt: “De voormalig eigenaar – Rijksgebouwendienst – had het pand, maar ook de klimaatinstallaties altijd goed onderhouden. Toen wij als gemeente de eigendom in 1995 overnamen, hebben we dit onderhoud serieus overgenomen. Hierdoor was renovatie ook een reële optie.”
Een optie die bovendien geadviseerd werd door Klaas van Olst. Als renovatiedeskundige – en onafhankelijk adviseur – wees hij de gemeente Zutphen op de voordelen en mogelijkheden. “Daarbij ging het zowel om het bouwkundig deel van het pand, voor zover het de kwaliteit (energieverlies) van de buitenschil betrof, als om de gebouwgebonden installaties. De gemeente wilde weten of deze geschikt konden worden gemaakt voor de toekomst.”
Het antwoord van Van Olst liet geen ruimte voor twijfel. Een volmondig ‘ja’ van de adviseur – en een aantrekkelijk kostenperspectief – deed de gemeente vorig jaar besluiten de renovatie volledig uit te laten voeren. “Aanvankelijk had Justitie voor haar huisvesting als voorwaarde energielabel C gesteld. Daar lag dus ons primaire doel. Maar door alle berekeningen, besloten we voor energielabel A te gaan.”

LBK’s
Begin dit jaar startten de werkzaamheden in- en om het gebouw. De gemeente koos ervoor om eerst bouwkundig de buitenschil op te waarderen en daarna met minder techniek, met kleinere ketels, minder koelvermogen en kleinere radiatoren de rest in te vullen. Voor wat betreft de klimaatinstallatie, betrof het vooral de upgrade van twee luchtbehandelingskasten. Deze heeft de gemeente volledig laten renoveren en upgraden door Blygold. “We hebben beide lbk’s – en de luchtkleppen – gedeoxideerd en gecoat (zowel vloer, wanden en omkasting),” vertelt Robin Kulderij, Technisch Adviseur bij Blygold. “Daarnaast hebben we de warmtewielen vervangen en opgewaardeerd naar absorptiewielen; deze hebben een grotere vochtoverdracht, waardoor je in de zomer meer rendement hebt van je koeling. Ook hebben we de oude ventilator met de V-snaar en de elektromotor gedemonteerd en vervangen door Fanwall-technologie, met een directgedreven gelijkstroom ventilatormotor.” Dit leverde een directe energiebesparing van circa 20% op.

Terugverdientijd
De werkzaamheden worden deze maanden afgerond. Per 1 juli vindt de oplevering van het gebouw plaats. Vanaf dat moment gaat de gemeente Zutphen profiteren van een hoger rendement en lagere energiekosten. Hoewel exacte energiecijfers nu nog ontbreken, twijfelt Van Olst geen moment over het rendement van deze investering. “De terugverdientijd is berekend op circa zeven jaar. Maar een kortere TVT sluit ik zeker niet uit.”
Een stelling die Blygold volledig onderschrijft. “Wij weten dat je met upgraden niet alleen de technische levensduur van een LBK verlengt, maar ook de economische levensduur. Installaties presteren daardoor weer optimaal, hebben geen last van storingen en verbruiken veel minder energie.” Kulderij houdt dat laatste op een reductie van 20 tot 30%.
Toch hecht Van Olst eraan om niet uitsluitend naar de cijfers te kijken. “De opwaardering is niet uitsluitend in energie uit te drukken. Ook het comfort van het pand is aanmerkelijk verbeterd. Zo is er door de extra isolatie aan de gevel, geen koudeval meer of tocht en is er balansventilatie aangebracht in delen van het gebouw, waar tot voor kort geen enkele ventilatievoorzieningen waren, anders dan het openen van wat ramen.”

Verguld
Dirk Punt is blij met de keuze van de gemeente Zutphen voor de renovatie van Het Plein. “We laten als gemeente zien dat duurzaamheid hand in hand gaat met kostenefficiency en dat we in Zutphen op dit gebied graag het goede voorbeeld willen geven.” Het meest verguld is de vastgoedbeheerder met de veranderde energiestatus van het pand. “Toen we met de renovatie begonnen, had dit pand energielabel G. Straks hebben we A. Daar mogen we best trots op zijn!”

Zie ook de volgende publicaties;

installatietotaal oktober 2015

Magazine voor installerende bedrijven en adviseurs Installatie Totaal

https://www.renovatieprofs.nl/kennisbank/van-energielabel-g-naar-a